“Rozliczenie zakupu” jest kontem księgowym, które zostało zlokalizowane w zespole 3 planu kont . Konto to jest w głównej mierze wykorzystywane do rozliczania zakupu nabywanych zapasów, czyli innymi słowy materiałów i towarów. Może być również używane do rozliczania zakupu usług czy środków trwałych.
Do korzystania z konta “Rozliczenie zakupu” jednostka gospodarcza nie jest w żaden sposób zobligowana. Przy małej skali zakupów, czy też w przedsiębiorstwach gdzie dostawa zawsze jest równoczesna z otrzymaniem faktury nie ma konieczności prowadzenia tego konta. W takiej sytuacji zakup zapasów będzie księgowany w oparciu o poniższy schemat.
Jednak w większości sytuacji te dwa zdarzenia nie odbywają się w tym samym czasie. Dlatego używanie konta “Rozliczenie zakupu” w codziennej ewidencji operacji gospodarczej wspomaga przede wszystkim weryfikację czy do konkretnej dostawy zapasów, wpłynęła faktura oraz czy do otrzymanej faktury zakupu została przyjęta dostawa.
Wynika to z tego, że na ogół otrzymanie faktury nie jest równoznaczne z otrzymaniem towaru i na odwrót. Może być również na przykład sytuacja, że otrzymamy jedynie połowę towarów wynikających z faktury. Konto to umożliwi “zawieszenie” drugiej części wynikającej z faktury, które będzie oczekiwało na otrzymanie drugiej partii zamówienia. Przy dużej ilości transakcji zakupowych poprawnie prowadzone konto umożliwia na bieżąco kontrolować, które pozycje nie zostały jeszcze przyjęte do magazynu lub do których brakuje faktur.
Otrzymane faktury zakupu zapasów ewidencjonuje się po stronie Wn konta “Rozliczenie zakupu”. Natomiast przyjęcie dostawy do magazynu, które jest udokumentowane PZ – przyjęcie zewnętrzne – ujmuje się po stronie Ma.
Dodatkowo konto to staje się przydatne w sytuacji, gdy jednostka prowadzi ewidencję zakupu materiałów/towarów w stałych cenach ewidencyjnych, ponieważ wspiera ono przy ustaleniu i wyksięgowaniu powstałych odchyleń.
W sytuacji, gdy jednostka gospodarcza decyduje się na ewidencjonowanie operacji gospodarczych przy użyciu konta “Rozliczenie zakupu” powinna określić w polityce rachunkowości jakie zdarzenia powinny być księgowane przy jego użyciu. Dodatkowo warto się zastanowić nad podzieleniem konta na konta o mniejszym zakresie, na przykład “Rozliczenie zakupu materiałów”, ” Rozliczenie zakupu towarów” czy też “Rozliczenie zakupu usług”. Można również prowadzić jedynie konta analityczne do konta “Rozliczenie zakupu”.
Należy również pamiętać o określeniu w polityce rachunkowości czy na koncie będzie księgowana kwota brutto z faktury i następnie VAT będzie przeksięgowywany na konto VATu czy też na będzie od razu trafiać jedynie kwota netto danej transakcji.
Koniec okresu sprawozdawczego – co zrobić z pozostałym saldem konta?
Na koniec okresu sprawozdawczego konto to może wykazywać równocześnie saldo Wn i Ma.
Saldo Wn oznacza materiały/towary w drodze, czyli takie, których zakup został już potwierdzony fakturą ale zapasy jeszcze nie dotarły do naszego magazynu. Sporządzając bilans należy ująć je w Aktywach w pozycji “Zapasy” i odpowiednio w materiałach lub towarach.
Saldo Ma natomiast oznacza wartości dostaw otrzymanych, ale jeszcze nie zafakturowanych, czyli tzw. dostaw niezafakturowanych. Mianowicie są to dostawy już przyjęte do magazynu, jednak jeszcze nie potwierdzone dowodem zakupu. W tym przypadku sporządzając bilans należy zakwalifikować je do Pasywów, a konkretnie do Zobowiązań z tytułu dostaw i usług.
Bardzo jasne i czytelnie wyjaśnione. Rysunki pomagają w zrozumieniu problemu.